İstanbul Ansiklopedisi

Bir şehrin ruhu bir kitaba sığar mı? Reşad Ekrem Koçu'nun tamamlanamayan eserine, İstanbul Ansiklopedi’sine, bakıyoruz.👀

Netflix’in yeni yerli dizisi “İstanbul Ansiklopedisi” belki senin de karşına çıkmıştır. Dizi, farklı kuşaklardan gelen iki kadının hikayesini anlatıyor: İstekleri, sırları, yalanları birbirinden çok farklı olan Nesrin ve Zehra. Biri İstanbul’dan kaçmak istiyor, diğeri ona varmak. Biri şehre küskün, diğeri tutkuyla bağlı.

Kimileri diziyi çok sevdi, kimileri çok eleştirdi. Ancak bir konuda herkes hemfikir. Dizi, pek çok kişiyi benzersiz bir eserle tanıştırdı: İstanbul Ansiklopedisi.

İstanbul Ansiklopedisi, tarihçi Reşad Ekrem Koçu tarafından 1944’te yayınlanmaya başladı. Alfabetik sırayla İstanbul’un tarihini, semtlerini, sokaklarını, camilerini, tulumbacılarını, kabadayılarını, dedikodularını ve hatta söylencelerini anlatıyordu.

Koçu’nun amacı sadece “bilgi” vermek değildi; onun derdi, İstanbul’un hafızasını, ruhunu kayda geçirmekti. Bu yüzden kimi zaman bir sokak adı üzerine 5 sayfa yazdı, kimi zaman semt kahvelerinden çıkan söylentileri belgeledi.

O dönem pek çok tarihçi bu yazılanlara “uyduruk” dese de, o ciddiye almadı. Çünkü İstanbul, onun gözünde tarih kitaplarından çok hikayelerde yaşıyordu.

İstanbul Ansiklopedisi, dünyanın ikinci şehir ansiklopedisi olarak kabul ediliyor. İlki William Kent tarafından 1937’de Londra için hazırlanmış.

Reşad Ekrem Koçu, akademik disiplinle değil, bir şehir aşığı gibi yazdı. Onun metinleri resmi bir dilden uzaktı; çoğu zaman alaycı, yer yer mizahi, ama en çok da sahiciydi. İstanbul’u sevenler için bir davet gibiydi bu yazılar. Çünkü İstanbul Ansiklopedisi, şehrin yalnızca taşını toprağını değil, hafızasını da saklıyordu.

Bugün bu ansiklopedi tamamlanmamış bir proje olsa da, Kadir Has Üniversitesi ve Salt’ın katkılarıyla online erişime kazandırılmış durumda. Ziyaret etmek istersen linki buraya bırakıyoruz.

---

İstanbul’un Ruhunu Anlayabileceğin 3 Piri Turu

1- Kadim Kentin Kalbi: Tarihi Yarımada

Yüzyıllara meydan okuyan güzelliği ile Ayasofya, muhteşem kubbesi ile baş döndüren Sultanahmet, yerin altına saklanmış romantik sürpriz Yerebatan Sarnıcı... Burası Tarihi Yarımada. Her köşesinde tarih, her köşesinde bir hikaye var.

2- Harmanlayan Liman: Karaköy

Yüzyıllardır liman olan Karaköy gelip geçenlerin kültürlerini harmanlamış, görmesini bilenlere sokaklarında hazineler sunuyor. "Birlikte Yaşam" kültürünün en güzel örneklerinden biri olan semtte kilise, cami ve sinagoglar bir arada. Tıpkı sanat galerileri ve hırdavat dükkanları gibi.

3- Sanata Çıkan Sokaklar: Cihangir

Kedilerin ev sahipliği yaptığı Cihangir, İstanbul’un birbirinden güzel binalarını; Çukurcuma ise antikacılarında İstanbul'un hikayelerini sunuyor. Hem merkezi hem de mahalle özelliğini korumuş bir yer söyleyebilir misin? Cihangir tam da böyle bir semt!

---

Son Olarak…

Eğer bu bülteni alıyorsan; ya yakınlarda Piri’ye girmişsindir ya da bizzat bültene kayıt olmuşsundur. Eğer istemiyorsan veya ilgini çekmiyorsa, sessizce ayrılabilirsin. Zamanını önemsiyoruz.🙏🏻

Bu yayının global kullanıcılarımız için hazırladığımız İngilizce versiyonu da hoşuna gidebilir. İçerikler bazı haftalar benzer, bazı haftalar ise tamamen farklı.

İşbirliği, sponsorluk ve reklam talepleri için e-posta adresimiz: sales@piriguide.com

Herkese keyifli bir hafta sonu dileriz. Haftaya görüşmek üzere!👋🏻